Minął czas na nadsyłanie odpowiedzi, zatem pora rozstrzygnąć sześćdziesiątą dziewiątą edycję konkursu Wydawnictwa Bellona, w którym do wygrania są książki historyczne Wydawnictwa.

PRAWIDŁOWE ODPOWIEDZI

1. W czasie kampanii wrześniowej 1939 roku jedna z polskich dywizji piechoty za swoją twardą postawę w walkach obronnych prowadzonych w oparciu o fortyfikacje zyskała szczególne uznanie Niemców, co znalazło wyraz w określeniu, jakie jej nadali. Niektórzy jej żołnierze wspominają nawet, że gdy zostali wzięci do niewoli, cieszyli się z tego tytułu pewnymi względami. Dywizja została rozbita, a następnie odtworzona w późniejszej fazie kampanii. Przed wojną stacjonowała na Kresach. O którą dywizję chodzi?

Chodziło o 20 Dywizję Piechoty, broniącą na początku kampanii wrześniowej fortyfikacji pod Mławą, która za swoją postawę zyskała wśród Niemców miano „żelaznej dywizji”. Później, wskutek obejścia przez Niemców fortyfikacji mławskich i ogólnej sytuacji, dywizja została zmuszona do odwrotu na południe w stronę twierdzy Modlin i Warszawy, podczas którego, głównie w wyniku działania lotnictwa niemieckiego, uległa znacznemu rozprzężeniu. Potem udało się przywrócić jej sprawność bojową, choć co do tego kiedy to nastąpiło i w jakim stopniu sprawa jest dyskusyjna. Przed wojną dywizja stacjonowała w Słonimie, Baranowiczach i Prużanach. Taka była zakładana odpowiedź (tzn. wystarczyło podać jako odpowiedź 20 DP), natomiast ponieważ pytanie było otwarte, a niektóre sformułowania dość ogólnikowe, poza tą zakładaną odpowiedzią podawaliście kilka innych dywizji, które pod wieloma względami pasowały, ale nie do końca. Jedna z najbardziej pasujących odpowiedzi to 1 Dywizja Piechoty Legionów. Wiele elementów zgadza się, z wyjątkiem tego, że generalnie nie prowadziła ona walki w oparciu o fortyfikacje, tzn. nie wdając się w szczegóły broniła się wykorzystując jakieś mniej lub bardziej rozbudowane fortyfikacje polowe czy elementy fortyfikacji stałych, ale to można odnieść do prawie każdej dywizji, więc nie o to chodziło. W przypadku pozostałych podawanych dywizji, tym czego brakuje najczęściej jest wyraźne docenienie ich postawy przez Niemców, o którym była mowa w pytaniu. Niemcy, zarówno w przypadku 20 DP, jak i 1 DPLeg., ze względu na ich postawę w walce, określali je jako „żelazne dywizje”. Niektóre polskie dywizje (np. 18 DP) zyskały to miano, ale w wojnie polsko-bolszewickiej i odnosiło się ono do tamtej wojny, a nie kampanii wrześniowej 1939 r. Dodatkowo, w przypadku 20 DP dotyczyło ono walki w obronie fortyfikacji, o czym wyraźnie wspominają polscy weterani wzięci do niewoli przez Niemców.

2. Podczas obrony pewnej twierdzy w II wojnie światowej zdarzyło się, że gdy po kilku dniach walk główne siły obrońców opuściły twierdzę, jeden z batalionów pozostał w jednym z fortów i nadal się w nim bronił. Był tam atakowany nie tylko przez siły nieprzyjaciela, który pierwotnie przypuścił atak na twierdzę, ale z czasem także przez przybyłe pod twierdzę siły jego faktycznego sojusznika. Po ponad tygodniu walk batalionowi temu udało się wycofać z bronionego przezeń fortu. Co to za twierdza i kiedy miały miejsce przedstawione wydarzenia?

Twierdza brzeska, 14.IX-26/27.IX.1939 r. Dodam, że owym batalionem, który pozostał w twierdzy po 17 września 1939 r., był batalion marszowy 82 pułku piechoty kpt. Wacława Radziszewskiego. Bronił on fortu nr 5 (fort Sikorskiego, zwany też fortem Berga). W przypadku tego pytania niemal wszyscy „wstrzelili się” w prawidłową odpowiedź, chociaż podobnie jak w odniesieniu do pytania pierwszego ogólne umiejscowienie wydarzeń w ramach II wojny światowej (a nie kampanii wrześniowej 1939 r. – co zapewne znacznie ułatwiłoby sprawę) spowodowało, że pojawiły się inne odpowiedzi. Element charakterystyczny to wspólny atak faktycznych sojuszników, czyli Niemców i Sowietów (oddziały 29 Brygady Pancernej kombryga Siemiona Kriwoszeina) na ten ostatni broniący się fort twierdzy.

Odpowiedzi nadeszło dość dużo. Problemy, jak już wspominałem, były głównie z pierwszym pytaniem.

Po losowaniu nagrody powędrują do następujących osób:

1) Przemysław Słaby

2) Krzysztof Wysowski

3) Eligiusz Idczak

Gratulujemy nagrodzonym. Dziękujemy wszystkim, którzy nadesłali odpowiedzi.

Z nagrodzonymi skontaktujemy się mailowo co do przesłania nagród.



Dyskusja o konkursie na FORUM STRATEGIE

Autor: Raleen

Opublikowano 01.10.2025 r.

Poprawiony: środa, 01 października 2025 22:32