Minął czas na nadsyłanie odpowiedzi, zatem pora rozstrzygnąć pięćdziesiątą siódmą edycję konkursu Wydawnictwa Bellona, w którym do wygrania są książki historyczne Wydawnictwa.

PRAWIDŁOWE ODPOWIEDZI

1. Dwaj baronowie, ojciec i syn, nosili to samo imię. Ojciec brał udział w dwóch wyprawach krzyżowych. Podczas jednej z nich, za sprawą zaufania jakie zdobył sobie u papieża, odgrywał decydującą rolę. Później, dowodząc w jednej z ważnych bitew epoki, pokonał armię, na której czele stało dwóch wodzów. Spośród nich jeden był królem i poległ w bitwie. Pierwszy bohater pytania zginął śmiercią dość rzadką jak na swoje czasy i zgoła nierycerską – trafiony pociskiem średniowiecznej artylerii. Drugi bohater pytania zasłynął jako przywódca rebelii możnych przeciwko władcy państwa, gdzie znajdowały się ich rodowe włości. W spektakularny sposób pokonał wojska zwolenników króla, mimo że przeciwnik posiadał wyraźną przewagę liczebną, i na pewien czas zdobył faktyczną władzę nad krajem. Nieco ponad rok później przegrał jednak kolejną bitwę i poniósł śmierć. Jest on do dziś patronem jednego z uniwersytetów. Jak nazywali się ci dwaj baronowie?

Szymon z Montfort (IV - ojciec, i V – syn)

2. Bitwa ta rozegrała się w nocy, podczas kampanii wrześniowej 1939 roku, na obszarze leśnym. Trzy polskie dywizje przebijały się na wschód. Polskim oddziałom, w wielu przypadkach atakującym na bagnety, wspieranym przez artylerię prowadzącą ogień na wprost, udało się doszczętnie rozbić elitarną niemiecką jednostkę zmotoryzowaną (a przynajmniej uchodzącą za elitarną), która utraciła większość swojego sprzętu, w tym wszystkie działa. Nie wszędzie Polacy odnieśli jednak sukcesy. W ciemnościach niektóre oddziały pomyliły kierunki natarcia i zostały odparte, ponosząc straty, doszło do zamieszania i opóźnień w marszu, w wyniku czego część jednej z przebijających się dywizji pozostała w tyle, co zmusiło resztę sił do zatrzymania i opóźniło marsz całego zgrupowania o jeden dzień. Później okazało się to mieć istotne znacznie dla ich położenia operacyjnego. Proszę podać co to za bitwa i nazwę elitarnej niemieckiej jednostki zmotoryzowanej, która została doszczętnie rozbita.

Odpowiedź na to pytanie potencjalnie może budzić kontrowersje, w związku z tym wymaga szerszego komentarza. Co do pierwszej części odpowiedzi, niewątpliwie chodziło o bitwę pod Jaworowem (15-16.IX.1939). Co do drugiej części odpowiedzi, w wielu miejscach (w tym na stronach internetowych różnych instytucji historycznych) można spotkać się z informacją, że w walkach rozbity został pułk SS „Germania” i w związku z tym taką odpowiedź uznawaliśmy. W rzeczywistości w walkach z polskimi oddziałami wziął udział jedynie III batalion tego pułku i przydzielona mu artyleria (do tego ewentualnie jakieś mniejsze pododdziały niemieckie – są to kwestie dyskusyjne i jak to nieraz bywa istnieją rozbieżności odnośnie tego jaki był dokładny skład niemieckiego zgrupowania), a także sztab pułku. To te jednostki zostały rozbite, ponieważ po ataku polskich oddziałów żołnierze tego zgrupowania, w tym sztab pułku, rozpierzchli się w nocy na wszystkie strony i formacja utraciła dużą ilość sprzętu zmotoryzowanego oraz działa (tutaj także istnieją rozbieżności co do tego jaka dokładnie była wielkość owych strat, nie ulega jednak wątpliwości, że wyraźnie odbiegały one od średniej i na tle strat ponoszonych przez jednostki niemieckie w kampanii wrześniowej w odniesieniu do sprzętu były wyjątkowo wysokie). Pytaliśmy o jednostkę zmotoryzowaną (nie o pułk, ani nie o wielką jednostkę), stąd w zasadzie w pełni poprawna odpowiedź powinna brzmieć: III batalion pułku SS „Germania”, i taką odpowiedź oczywiście także uznawaliśmy. Niektórzy podawali natomiast jako odpowiedź bitwę pod Kałuszynem (11-12.09.1939). Wiele elementów tej bitwy pasuje, ale nie wszystkie. Poza kwestią czy i na ile jednostki niemieckie zostały tam rozbite (głównie chodzi o dwa bataliony 44 pułku piechoty z 11 DP) oraz na ile to zgrupowanie można uznać za elitarną (uchodzącą za elitarną) niemiecką jednostkę zmotoryzowaną, w pytaniu mowa jest o natarciu trzech polskich dywizji i o tym, że część jednej z nich pozostała z tyłu, co doprowadziło do opóźnień w marszu całego zgrupowania i w rezultacie negatywnie wpłynęło na jego sytuację operacyjną. Ta część opisu (tła sytuacji zarysowanej w pytaniu) nie pasuje do bitwy pod Kałuszynem, dlatego nie mogliśmy uznać takiej odpowiedzi za poprawną. Tyle konkurs, nie pozostaje nic innego jak zaprosić zainteresowanych tematem do dyskusji na naszym forum, które wydaje się najlepszym miejscem do omówienia i wyjaśnienia wszelkich rozbieżności i kontrowersji (na ile w świetle obecnie dostępnej wiedzy jest to możliwe). Jednym z głównych celów konkursu jest popularyzacja wiedzy historycznej, stąd jeśli na kanwie jednego z pytań wywiąże się ciekawa dyskusja, oznaczać to będzie, że konkurs spełnia swoją rolę.

Zdecydowana większość nadesłanych odpowiedzi (na oba pytania) była poprawna i nie sprawiły one problemu odpowiadającym.

Po losowaniu nagrody powędrują do następujących osób:

1) Karolina Ruszkowska

2) Kretus

3) Przemysław Gułajewski

Gratulujemy nagrodzonym. Dziękujemy wszystkim, którzy nadesłali odpowiedzi.

Z nagrodzonymi skontaktujemy się mailowo co do przesłania nagród.

Dyskusja o konkursie na FORUM STRATEGIE

Autor: Raleen

Opublikowano 01.10.2024 r.