[Blue Cross, White Ensign] Bitwa koło Oland 1789 – Raleen vs Silver, 20.01.2017

  • Drukuj

Bitwa koło Oland (15.VII.1789) miała miejsce w drugim roku wojny między Szwecją a Rosją, rozpoczętej w 1788, po tym gdy wojnę z Rosją zaczęła Turcja. W nowym roku Szwedzi liczyli na to, że uda im się zaskoczyć flotę rosyjską, rozdzieloną na kilka zgrupowań. Do bitwy doszło koło wyspy Oland (u nas zwanej Olandią). Nie przyniosła ona żadnego rozstrzygnięcia. Szwedzi posiadali przewagę liczebną, ale zawiodło dowodzenie, zwłaszcza w odniesieniu do tylnej eskadry pod dowództwem admirała Liljehorna, którego po bitwie postawiono za to przed sądem wojennym i skazano na karę śmierci (został jednak ułaskawiony). Tylna eskadra szwedzka zachowywała się po prostu biernie. Również Rosjanie mieli problemy z dowodzeniem. W czasie bitwy część okrętów zmniejszała dystans do Szwedów, podczas gdy inne oddalały się. Bitwa była więc bardziej starciem pojedynczych okrętów, w którym żadna ze stron nie poniosła poważniejszych strat. Obaj głównodowodzący (książę Karl i admirał Cziczagow) postanowili nie ryzykować kolejnego starcia w niepewnych warunkach i po serii manewrów floty rozpłynęły się do swoich portów.

Rosjanie – Silver, Szwedzi – Raleen.


Obie floty płyną na początku równolegle, podobnie jak w bitwie koło Gogland. Zarówno Rosjanie, jak i Szwedzi płyną pod wiatr. Flota rosyjska nieco wysunięcia do przodu, flota szwedzka zostaje trochę z tyłu.

 

Rosjanie manewrują na pełnych żaglach. Flota szwedzka na razie płynie powoli na swoim dotychczasowym kursie, ze względu na tworzącą tył szyku eskadrę, która wskutek sprzecznych rozkazów skraca żagle i spowalnia całość floty.

 

Dalsza część szyku obu flot...

 

Rosjanie zawracają w przeciwnym kierunku i zmniejszają dystans. Widząc to Szwedzi także wykonali obrót pod wiatr (Tacking), by oddalić się od ich linii.

 

Eskadra szwedzka płynąca z tyłu, po tym jak pozytywnie przeszła test dowodzenia, może działać swobodnie razem z pozostałą częścią floty. Stara się ona jak najszybciej zbliżyć do reszty okrętów.

 

Trwają trochę niezborne manewry obu stron. Kilka rosyjskich okrętów wypadło z szyku i utraciło dowodzenie, ale Szwedzi są póki co daleko, więc nie ma to żadnego znaczenia.

 

Tyłowa eskadra szwedzka kontynuuje swój rejs w stronę głównych sił szwedzkich i najbliższego zgrupowania okrętów rosyjskich. Szwedzi są bardzo niezdecydowani, obserwując uważnie manewry rosyjskie.

 

Okręty obu flot znalazły się w swoim najdalszym zasięgu ognia. Padają pierwsze salwy. Rosjanie trafili płynący na czele szyku szwedzki liniowiec tak, że ten zapalił się. Szwedzi zdecydowali się nawiązać walkę, widząc krótką linię rosyjskich okrętów i to, że reszta floty rosyjskiej wykonuje dziwne manewry, które sprawiają, że chwilowo nie będzie uczestniczyć w walce.

 

W chwili gdy po fazie manewrów zaczyna się właściwa bitwa, doszło do zmiany wiatru... na korzyść Rosjan. Szwedom udało się za to szybko ugasić pożar na płonącym okręcie.

 

Szwedzkie okręty zmieniają ukierunkowanie, by oddalić się od przeciwnika i utworzyć linię wspólnie z resztą floty. Rosjanie chcieli użyć na większą skalę jednorogów, których wiele mają na pokładach swoich okrętów, ale pojedyncze trafienia Szwedów wyeliminowały większość rosyjskich specjalnych dział.

 

Również w tylnej części szwedzka flota odbija ku południowej krawędzi planszy. Rosjanie tymczasem żeglują częścią floty w przeciwnym kierunku.

 

W kolejnym etapie Rosjanie uzyskują inicjatywę i przybliżają się do szwedzkich okrętów. Wyżej widoczna sytuacja w trakcie etapu, po aktywacji głównej eskadry floty rosyjskiej. Szwedzi odpowiadają na bliski dystans, celując w żagle i poważnie je osłabiając u kilku płynących w pierwszej linii jednostek rosyjskich.

 

Szwedzi odpłynęli nieco ku południowi środkiem floty. Rosjanie skupili ostrzał na jednym z liniowców, który poniósł aż 6 strat w punktach kadłuba. Widząc to, Szwedzi przesunęli go w głąb szyku i osłonili innymi jednostkami. Rosjanie koncentrują w centrum masę swoich okrętów.

 

Jedna z fregat szwedzkich wypadła z szyku i została w tyle. Od razu stała się obiektem intensywnego ostrzału rosyjskich okrętów. Drugim celem stał się okręt flagowy, który udało się Rosjanom zapalić. Widać, że generalnie Rosjanie starają się skupić ogień na wybranych, pojedynczych celach, by zadać im jak największe straty i wyeliminować z walki. Szwedzi zwykle celują w najbliższe okręty.

 

Ciężko uszkodzony, płonący szwedzki okręt flagowy z Prins Karlsem (głównodowodzący). Eksplozja tego okrętu (w wyniku pożaru) mogłaby łatwo doprowadzić do końca bitwy.

 

Szwedzka fregata, która za późno wykonała zwrot i wypadła z szyku, wskutek czego utraciła dowodzenie, została silnie ostrzelana i zapalona. Jednostka właściwie nie nadaje się do dalszej walki i obecnie kieruje się już tylko na tyły, by tam spróbować przetrwać do końca bitwy.

 

Rosjanie wykonują zwrot przez rufę i ścigają Szwedów. Okręty płynące na czele mają jednak sporo uszkodzeń w żaglach, a dalsza wymiana ognia z okrętami szwedzkimi, halsującymi z wiatrem, przynosi im kolejne uszkodzenia żagli. Tymczasem zbliża się płynąca od lewej strony eskadra szwedzka. Rosjanie nadal trzymają znaczne siły w odwodzie.

 

Sytuacja w centrum. Szwedzkiemu głównodowodzącemu udało się przenieść z płonącego okrętu na sąsiednią jednostkę. Część rosyjskich okrętów w głębi szyku nadal manewruje na pełnych żaglach, stwarzając zagrożenie na kilku kierunkach. Nie wiadomo, gdzie gracz rosyjski zdecyduje się rzucić te jednostki...

 

Fregata szwedzka, która poprzednio była głównym obiektem zainteresowania okrętów rosyjskich, została tak silnie postrzelana, że załoga przechodzi testy na opuszczenie bandery. Szczęśliwie udało jej się ugasić pożar. Po stronie rosyjskiej ranny został jeden z admirałów (M. Pushkin), co chwilowo doprowadziło do zerwania dowodzenia wskutek zmniejszenia zasięgu dowodzenia admirała.

 

Najbardziej wysunięty rosyjski okręt został uszkodzony i stracił wszystkie maszty (i żagle). Masa okrętów rosyjskich kieruje się na szwedzkie centrum. Za pierwszą linią okrętów, posiadających uszkodzone żagle i płynących już dość powoli, Rosjanie szykują do wprowadzenia między nie okręty drugiego rzutu, mającego póki co rozwinięte pełne żagle. Skrzydło floty szwedzkiej znajdujące się po lewej ustawia się do ataku. Centrum szwedzkie, mające sporo słabszych okrętów, nadal w większości się cofa.

 

Eskadra szwedzka znajdująca się po prawej stara się jak najszybciej włączyć do bitwy. Tymczasem w centrum na dwóch okrętach szwedzkich szaleją pożary. Ciężko uszkodzona szwedzka fregata schroniła się między innymi własnymi jednostkami i stara się jak najszybciej oddalić. Ku centrum Szwedów zbliża się masa rosyjskich okrętów. Rosjanie starają się w miarę możliwości chronić okręty admiralskie, by uniknąć potencjalnych strat wśród swoich dowódców.

 

Wymiana ognia po lewej stronie doprowadziła do tego, że dwa okręty rosyjskie utraciły wszystkie żagle i odtąd stanowią swego rodzaju barierę w manewrach obu flot. Do tego najsilniejszy okręt rosyjski na północ od nich zapalił się. To niewątpliwe sukcesy Szwedów, którzy jeśli nic się nie zmieni w tej części pola bitwy, będą mogli z czasem wykończyć te dwie jednostki. Tymczasem na prawo trwa pościg za uchodzącym ku południowi szwedzkim centrum. Szwedzi ostrzeliwują się, zadając kolejne straty ścigającym ich jednostkom. Sami także ponieśli już spore straty, do tego aż trzy jednostki palą się. Zapalił się także rosyjski okręt flagowy, a rosyjski głównodowodzący, admirał Chichagov został ranny. Poza tym Rosjanom udało się jednak bez większych strat wykonać przejście tylną eskadrą, idącą na pełnych żaglach, przez szyk okrętów stojących z przodu. Przechodzenie okrętami przez szyk ma jednak pewną poważną wadę, otóż jak okręty przepływają blisko siebie burtami, to uniemożliwia to prowadzenie ostrzału daną burtą (to samo ma miejsce, gdy stoją w ten sposób koło siebie). Dlatego jedna ze szwedzkich fregat mogła wpłynąć przed dziób pozbawionego masztów rosyjskiego liniowca i stanąć obok frontu kolejnego całkowicie bezpieczna, sama prowadząc ostrzał na najbliższy dystans.

 

Na prawo eskadra szwedzka nadal płynie pod wiatr, starając się jak najszybciej włączyć do bitwy. Niestety, Rosjanie są nieco szybsi, ale... jeden okręt rosyjski został z tyłu, a że w międzyczasie stracił już trochę żagli, zaczyna coraz bardziej odstawać od reszty i może łatwo stać się w niedługim czasie łupem ścigających go Szwedów. Niestety... ten etap okazał się ostatnim, ponieważ uszkodzona wcześniej szwedzka fregata skapitulowała, zaś rzut na ucieczkę z pola bitwy szwedzkiej floty dał jedyny rezultat, przy którym ucieka, czyli 0 (zero). Nie po raz pierwszy czuliśmy wraz z przeciwnikiem niedosyt, więc jak to mamy w zwyczaju, zagraliśmy jeszcze jeden etap, by zobaczyć, jak bitwa mogłaby się dalej rozwinąć...

 

Szwedzka flota uformowała szyk na kształt litery V. Z obu boków płyną dwie linie okrętów, zaś centrum, na które napierają Rosjanie, cofa się ku południowi, starając się uniknąć walki, a przy tym ostrzeliwując się ile tylko jest w stanie. Rosyjski okręt flagowy pod admirałem Chichagovem wpłynął między dwie szwedzkie fregaty i zdemolował je na najbliższy dystans (fregaty następnie odpłynęły). W porównaniu z możliwościami jednostki klasy 1, straty fregat nie były jednak duże, za to Rosjanie też oberwali i mają już 10 punktów strat w żaglach. Do tego okręt rosyjski ogarnęły dwa pożary: jeden od ostrzału szwedzkiego, drugi od eksplozji jednorogów na pokładzie (jeden z pożarów udało się potem załodze ugasić). Płonie też kilka szwedzkich okrętów (na koniec etapu obu stronom udało się ugasić kilka pożarów, ale wybuchły kolejne...). Bohaterskiego wyczynu dokonała jedna z fregat szwedzkich, która po przepłynięciu przez szyk okrętów rosyjskich wykonała ostrzał wzdłuż kadłubów (czyli Rake'a od rufy i od dziobu). Jej los w kolejnym etapie byłby jednak smutny... Wiele rosyjskich okrętów zablokowało sobie natomiast burty (czyli możliwość strzelania), bo stoją stłoczone obok siebie, co w kolejnym etapie (i w następnych, gdyby ten stan się utrzymał) miałoby dla Rosjan opłakane skutki.

 

Po prawej stronie druga eskadra szwedzka, tworząca prawe ramię litery V, włącza się do walki. Okręt rosyjski, który został z tyłu, ponosi coraz większe straty. Również kolejny, najbardziej wysunięty w prawo okręt rosyjski ma coraz mniej sprawnych żagli. Szwedzkie centrum (a dokładniej jego widoczna na zdjęciu prawa strona) ucieka na południe. Szwedzka fregata, która opuściła banderę (co przesądziło o końcu bitwy) daleko już nie ujdzie...

 

Rozegraliśmy w sumie 10 etapów. Niestety, przedwczesna ucieczka Szwedów sprawiła, że bitwa zakończyła się szybciej, niż by się można spodziewać. Szanse na to były nikłe (10%). Zwyciężyli Rosjanie, którzy uszkodzili dwie jednostki szwedzkie: jeden ciężki liniowiec (wart 5 VP) i jedną fregatę (3 VP), zaś Szwedzi tylko jedną jednostkę wartą 4 VP. Rosjanie zdobyli więc ostatecznie 4 VP (2,5 VP + 1,5 VP), zaś Szwedzi 2 VP. Punkty Szwedów mnożymy razy 2 (za Audacity Rating niższe o 1) i dzielimy przez 2 (za to, że uciekli z pola bitwy), czyli ostatecznie mają tyle ile mają. Tym sposobem niewielka różnica w stratach zdecydowała o zwycięstwie Rosjan. Dwaj ranni rosyjscy admirałowie niestety nie przynieśli Szwedom żadnych punktów zwycięstwa. Wynik, który dość przypadkowo uzyskaliśmy, odpowiada mniej więcej historycznemu. W dalszym przebiegu bitwy Rosjanom udało się zadać kolejne straty, zwłaszcza szwedzkim fregatom, ale gdyby bitwa była kontynuowana, z czasem ich sytuacja mogłaby zacząć się pogarszać, w miarę jak do walki włączałyby się dalsze szwedzkie okręty. Szwedzi mieli w tej bitwie więcej rezerw, ale nie zdążyli ich wykorzystać. Po stronie szwedzkiej, jak to nieraz bywa, niebagatelne znaczenie okazał się mieć jeden błąd popełniony w fazie manewrowania, z ową fregatą, która wypadła z szyku, potem została silnie ostrzelana, i na koniec to właśnie ta fregata opuściła banderę (Struck), co doprowadziło do testu na ucieczkę całej floty szwedzkiej. Bitwa wydaje się bardzo interesująca, podobna do bitwy koło Gogland, tyle że Szwedzi mają więcej okrętów i tym samym większe szanse na sukces. Dużo zależy od tego jak szybko tyłowa eskadra admirała Liljehorna włączy się do bitwy. W naszym przypadku ograniczenie jej użycia nie odegrało prawie żadnej roli, bo już za drugim razem rzut się powiódł i odtąd cała flota szwedzka mogła działać bez ograniczeń. Pewne znaczenie miała za to w naszej rozgrywce zmiana wiatru na korzyść Rosjan, w momencie gdy zaczęła się wymiana ognia, ale nie aż tak duże jak w innych bitwach.

Dyskusja o grze na FORUM STRATEGIE

Autor: Raleen
Zdjęcia: Raleen

Opublikowano 07.02.2017 r.

Poprawiony: wtorek, 07 lutego 2017 22:14