Życie w średniowiecznym zamku

  • Drukuj

Informacje o książce
Autor: Frances & Joseph Gies
Tłumaczenie: Jakub Janik
Wydawca: Znak Horyzont
Rok wydania: 2017
Stron: 416
Wymiary: 21 x 13,5 x 2,6 cm
Oprawa: miękka
ISBN: 978-83-240-4187-9

Recenzja
Życie w średniowiecznym zamku to rzetelne kompendium wiedzy na temat życia w czasach średniowiecza. Książka po ponad 40 latach w końcu doczekała się polskiego tłumaczenia, na łamach wydawnictwa Znak. Dzieło to, co jest wielokrotnie sygnalizowane na okładce, polecane jest szczególnie fanom serii Gra o Tron.

Autorami książki jest małżeństwo historyków i pisarzy – Frances i Joseph Gies, którzy poświęcili swoje życie tematyce związanej z okresem średniowiecza. Na koncie mają wiele publikacji dotyczących tego okresu, które są często rekomendowane na wielu znanych uczelniach na całym świecie.

Publikacja przedstawia życie na średniowiecznym zamku od jego budowy po zasiedlenie i w niektórych przypadkach schyłek jego użyteczności. W większości książka oparta została na konkretnym przykładzie zamku Chepstow (Walia), który służy za główny punkt odniesienia. Porównywane są z nim inne budowle z całej Europy. Wśród nich znajdują się zamki z Wysp Brytyjskich, Francji, Hiszpanii, Niemiec, a nawet Polski.

Książkę podzielono na: Prolog – dotyczący historii zamku Chepstow, wraz z jego ilustracjami i rycinami, oraz pozostałe 12 rozdziałów. Każdy z nich dotyczy konkretnego zagadnienia. Wśród nich możemy wyróżnić kilka kategorii, takich jak: budownictwo, gospodarka, spędzanie wolnego czasu, elita i mieszczaństwo. Poza tym po treści właściwej mamy szereg dodatkowych podrozdziałów takich jak: przelicznik miar i wag, słownik wybranych pojęć związanych z zamkiem i systemem feudalnym, a także przewodnik geograficzny po warowniach. W treści możemy zauważyć również nieliczne fotografie obiektów lub ryciny pochodzące z np. Kodeksu Mannesse.

Treść dzieła napisana jest językiem popularnonaukowym, prostym, z odrobiną humoru. Wśród rozdziałów każdy może znaleźć coś bardziej i mniej interesującego dla siebie. Mnie na przykład najbardziej spodobał się rozdział 4 traktujący o życiu pani zamku, w którym oprócz elementów władzy i tematyki eposu miłosnego dowiedziałam się jakie prawa miała wdowa po śmierci męża. Poza tym w treści został rozwinięty temat traktatu miłosnego pod względem moralności, maniery, rozmowy i sposobu myślenia dam podpierany obszernymi fragmentami dzieła Andrzeja Kapelana De Amore (s. 135-139). Moją uwagę przykuł również rozdział 7 o polowaniu jako sposobie życia. Znajduje się w nim wiele historii i anegdotek związanych z etykietą polowań, jak i opis systemu szkoleniowego dla sokołów. Do mniej interesujących rozdziałów z mojego punktu widzenia należał rozdział 9 traktujący o pasowaniu na rycerza. Niemniej jednak fani serii Gry o Tron znajdą tam opisane losy pewnego Geoffrey’a z Andegawenii. Największą wartość naukową mają rozdziały 1 i 3, w których opisane są konkretne elementy budowli i broni wraz z profesjonalnym nazewnictwem.

Książka zaskoczyła mnie podejściem do potencjalnego czytelnika. Autorzy i tłumacz zadbali o to, aby trudne pojęcia pojawiające się po raz pierwszy były rozwijane w przypisach, jak i stworzyli obszerny słowniczek na tyłach dzieła. Dzięki temu każdy ma możliwość szybkiego odnalezienia szukanej frazy bez potrzeby patrzenia w internet lub wertowania kartek wstecz. Jest to zdecydowanie jeden z większych plusów publikacji. Przy końcu książki znajduje się szereg przypisów pogrupowanych według konkretnych rozdziałów, dzięki czemu możemy szybciej znaleźć interesującą nas pozycję. Żałuję, że na końcu książki przy okazji geograficznego przewodnika po warowniach nie znajdują się żadne fotografie fortyfikacji, niemniej jednak nie do tego ma służyć niniejsza publikacja. Wiele z wymienionych zamków pojawiło się w serii dokumentów Dana Jones’a Tajemnice brytyjskich zamków na kanale Viasat History.

Moim zdaniem książka jest warta polecenia każdemu kto interesuje się historią, archeologią i przede wszystkim średniowieczem. Nie jest to kolejna toporna w odbiorze publikacja naukowa, lecz popularnonaukowe kompendium podstawowej wiedzy. Idealna na wyjazdy wypoczynkowe. Poza tym od teraz każde zwiedzanie zamku lub jego ruin będzie miało zupełnie nowe znaczenie, a dzięki geograficznemu przewodnikowi w pigułce czas pomyśleć o wycieczkach… w końcu lato jeszcze w pełni!

Autorka: Karolina Kiełkowska

Opublikowano 18.08.2017 r.