Informacje o książce
Autor: Michał Sikorski
Wydawca: Inforteditions
Seria: Bitwy/Taktyka
Rok wydania: 2007
Stron: 277
Wymiary: 20,5 x 14,6 x 2 cm
Oprawa: miękka
ISBN: 978-83-89943-16-6

Recenzja
Mimo wąsko zakreślonego tematu, książka poświęcona jest tak naprawdę całemu krótkiemu panowaniu króla Michała Korybuta Wiśniowieckiego (1669-1673). Okazało się ono dla Rzeczypospolitej wyjątkowo nieszczęśliwe, przede wszystkim za sprawą wojny z Turcją, której polski monarcha nie był w stanie zapobiec ani dobrze do niej kraju przygotować. Miały na to wpływ także wydarzenia wewnętrzne: zrywanie sejmów i walki między obozem zwolenników króla a tymi, którzy na jego elekcji popierali kandydaturę francuską, zwanych później malkontentami.

Nic dziwnego, że w tej sytuacji wewnętrznego osłabienia, wkraczające do Polski wojska tureckie, wspomagane przez Tatarów i Kozaków, napotkały niewielki opór. Poza zdobyciem Kamieńca Podolskiego, którego utrata, wobec bliskości granicy, wydawała się wówczas nieunikniona, Turcy byli bardzo blisko opanowania Lwowa. Goniące resztką sił miasto ratowało się płacąc wysoki okup. Być może, gdyby sojusznicy sułtana wykazali większą gorliwość – a trzeba powiedzieć, że nadmierne sukcesy wojsk tureckich w Rzeczypospolitej nie były na rękę, szczególnie Tatarom – miasto padłoby i Turcy zaszliby jeszcze dalej.

Praca Michała Sikorskiego podejmuje wszystkie te tematy. Sporo (jak na przyjętą objętość i charakter publikacji) przeczytamy w niej więc o oblężeniu Kamieńca Podolskiego i Lwowa, jak również o działaniach wojsk polskich na Kresach, wobec wkraczających jako awangarda armii osmańskiej Tatarów i Kozaków hetmana Piotra Doroszenki. Dość obszerne wątki to przedstawienie sytuacji politycznej i konfliktu króla z opozycją skupioną w obozie malkontentów. Tytułowy temat zaczyna się około strony 170. Ponieważ książka kończy się tak naprawdę w okolicach strony 230 (dalej są jeszcze aneksy z OdB, przypisy itp.), tytułowy wątek jest jednym z kilku.

Przyznam, że pozycja ta nie jest zbyt poczytna od strony literackiej, tzn. miejscami czyta się ją ciężko. Wpływ na to ma metodyka wywodów autora, który stara się zrekonstruować działania poszczególnych osób, w oparciu o dokumenty i ich korespondencję, przy czym robi to w odniesieniu do każdej z ważnych postaci osobno. Powoduje to powtarzanie wielu zdarzeń stanowiących punkty styczne. Trochę zabrakło autorowi na tym poziomie zdolności kompilatorskich. Druga przyczyna to szczegółowość wywodów, co może być pewną zaletą, ale miejscami następuje przesycenie tekstu informacjami, przy czym często są to informacje dość suche, typu: tego dnia Sobieski był tam, następnego tam, a kolejnego jeszcze gdzie indziej, z których dla przebiegu zdarzeń aż tak wiele nie wynika.

Mimo powyższych zastrzeżeń, książka pozwala poszerzyć wiedzę o tą niezwykle ciekawą kampanię i daje ogólny obraz panowania Michała Korybuta Wiśniowieckiego. Pewne całościowe spojrzenie na czasy rządów tego króla może być jej największą zaletą. Choć tematyka z zakresu historii wojskowości jest w niej silnie zaakcentowana, to na tle innych publikacji w serii Bitwy/Taktyka, nie ma jej aż tak wiele, przez co specjalistów raczej nie zadowoli (może z wyjątkiem szczegółowego odtworzenia przebiegu zdarzeń, ich datacji – tutaj autor stara się być wyjątkowo skrupulatny), tym bardziej, że nie jest to jedyna publikacja podejmująca temat kampanii Sobieskiego przeciw Tatarom.

Autor: Raleen

Opublikowano 24.08.2010 r.