[FoGR] Wojna 30-letnia: Liga Katolicka vs Gustaw Adolf, rozegrana 05.02.2011

  • PDF
  • Drukuj
  • Email

W ostatni weekend mieliśmy okazję rozegrać bitwę w systemie Field of Glory Renaissance pomiędzy Early XXX Years’ War German Catholic, czyli armią Ligii Katolickiej, a Early XXX Years’ War Swedish tj. armią szwedzką z okresu Gustawa Adolfa.

Nie było to starcie historyczne, a jedynie hipotetyczna bitwa, którą można datować na pierwszą połowę 1631 r. (przed bitwą pod Breitenfeld). Jej głównym celem nie było więc odwzorowanie jakiegoś historycznego starcia, a jedynie praktyczne zapoznanie się z przepisami FoG-R, zwłaszcza dotyczącymi różnych formacji charakterystycznych dla tego okresu.

Armia Ligii Katolickiej, którą dowodzili Pablo i Tomasz, liczyła w sumie 670 pkt. i złożona została w oparciu o armię startową.

Armia Katolików miała 3 dowódców
1 x Field Commander (C-in-C, czyli głównodowodzący) – 50 pkt;
1 x Troop Commander – 35 pkt;
1 x Troop Commander – 35 pkt;

Skład armii z podziałem na jednostki (BG)
1. 4 x Kurassiere (Superior, Heavily Armoured, Horse, Impact Pistols, Melee Pistols) – 64 pkt;
2. 4 x Kurassiere (Superior, Heavily Armoured, Horse, Impact Pistols, Melee Pistols) – 64 pkt;
3. 4 x Bandellier Reiter (Average, Armoured, Horse, Carbine, Melee Pistols) – 44 pkt;
4. 4 x Bandellier Reiter (Average, Armoured, Horse, Carbine, Melee Pistols) – 44 pkt;
5. 4 x Crabaten (Average, Unarmoured, Light Horse, Carbine, Melee Pistols) – 36 pkt;
6. 12 x Infantry Regiment [Early Tercio] (6 x Medium Foot – Musket, Average, Unarmoured, 6 x Heavy Foot – Pike, Average, Armoured) – 84 pkt;
7. 9 x Infantry Regiment [Later Tercio] (6 x Medium Foot – Musket, Average, Unarmoured, 3 x Heavy Foot – Pike, Average, Armoured) – 66 pkt;
8. 9 x Infantry Regiment [Later Tercio] (6 x Medium Foot – Musket, Average, Unarmoured, 3 x Heavy Foot – Pike, Average, Armoured) – 66 pkt;
9. 6 x Musketencompanien (6 x Medium Foot – Musket, Average, Unarmoured,) – 42 pkt;
10. 2 x Field Artillery (Average, Medium Artillery,) – 40 pkt;

Armia katolicka, dla której charakterystyczne są formacje kawaleryjskie kirasjerów i arkebuzerów, czy Chorwatów. Kirasjerzy tworzą regimenty walczące w głębszej formacji i zazwyczaj charakteryzują się też wyższym morale i sprawnością bojową. Piechota to głównie kompanie mieszane, królujące w tym okresie, złożone z pikinierów i muszkieterów:

„Early tercio” to wersja sławnej hiszpańskiej formacji złożonej z kolumny pikinierów i otoczonej 4 rękawami (tzw. mangas) strzelców. Co prawda takie tercio w okresie szwedzkim wojny XXX letniej już nie występowały, ale chęć przetestowania tej formacji w walce wzięła górę nad zgodnością historyczną.

„Later tercio”, czyli późniejsza wersja tercio z mniejszą ilością pikinierów i z muszkieterami na skrzydłach to podstawowa formacja piechoty Katolików w tym okresie.

Armia szwedzka, którą dowodzili Paweł i Radek, liczyła w sumie 634 pkt. i złożona została w oparciu o armię startową.

 

Armia szwedzka posiadała 3 dowódców
1 x Field Commander (C-in-C, czyli głównodowodzący) – 50 pkt;
1 x Troop Commander – 35 pkt;
1 x Troop Commander – 35 pkt;

Skład armii z podziałem na jednostki (BG)
A. 4 x Swedish latta ryttare (Average, Armoured, Determined Horse, Impact Pistols, Melee Pistols) – 60 pkt;
B. 4 x Swedish latta ryttare (Average, Armoured, Determined Horse, Impact Pistols, Melee Pistols) – 60 pkt;
C. 4 x Mercenary karbinryttare (Average, Unarmoured, Horse, Carbine, Melee Pistols) – 36 pkt;
D. 4 x Mercenary karbinryttare (Average, Unarmoured, Horse, Carbine, Melee Pistols) – 36 pkt;
E. 7 x Veteran “colour regiment” (4 x Medium Foot – Salvo, Superior, Unarmoured; 3 x Heavy Foot – Pike, Superior, Armoured; dodatkowo 1 x Superior Regimental Gun) – 87 pkt;
F. 7 x Other regiment [deploy in Swedish brigades] (4 x Medium Foot – Salvo, Average, Unarmoured; 3 x Heavy Foot – Pike, Average, Armoured; dodatkowo 1 x Average Regimental Gun) – 63 pkt;
G. 7 x Other regiment [deploy in Swedish brigades] (4 x Medium Foot – Salvo, Average, Unarmoured; 3 x Heavy Foot – Pike, Average, Armoured; dodatkowo 1 x Average Regimental Gun) – 63 pkt;
H. 6 x Mercenary infantry regiment (4 x Medium Foot – Musket, Average, Unarmoured, 2 x Heavy Foot – Pike, Average, Armoured) – 44 pkt;
I. 2 x Commanded shot (2 x Medium Foot – Salvo, Average, Unarmoured, dodatkowo 1 x Superior Regimental Gun) – 25 pkt;
J. 2 x Field Artillery (Average, Medium Artillery,) – 40 pkt;

Armia szwedzka to armia, którą już na forum Kadrianazi określił jako Królewską Armię Polową: dwa skwadrony jazdy latta ryttare, czyli szwedzkiej kawalerii walczącej w płytszej formacji niż niemiecka kawaleria oraz dwa oddziały jazdy arkebuzerskiej. Zgodnie z tym co już napisał na forum Kadrianazi właściwsze chyba by było zastąpienie ich jednym skwadronem Finnish hakkapelitta i jednym regimentem dragonów. Wsparciem dla kawalerii szwedzkiej uważanej za słabszą niż niemiecka były odkomenderowane kompanie strzelców wyposażone w działka regimentowe. Piechota to jeden regiment kolorowy weteranów, dwa regimenty narodowe określane jako „other regiment” oraz najemny regiment pikinierów i strzelców.

Przed bitwą

Teren został rozstawiony dosyć swobodnie, ale tak żeby był zróżnicowany i żeby nie przeszkadzał w zabawie. W przepisach FoG-R jest cała procedura postępowania podczas rozstawiania terenu, ale zazwyczaj podczas gry ją pomijamy jako zbyt czasochłonną i mało efektywną. Większość pola bitwy włączając w to płaskie wzgórze na dole stołu stanowił teren określony jako „open”, niepowodujący efektów ubocznych dla jednostek. Część terenu wokół wzgórz (ciemniejsza zieleń) to obszar określony w grze jako „uneven”, który mógł spowodować dezorganizację jedynie ciężkiej piechoty jak pikinierzy i większości konnicy, z wyjątkiem lekkiej jazdy. Pozostała część, zarówno zadrzewione wzgórza (notabene nie występują w większości systemów bitewnych), jak i osada był to teren określony jako „difficult”, czyli bardzo trudny, ograniczający poruszanie się większości jednostek stąd w ogóle nie został wykorzystany przez walczące strony. Wzdłuż części drogi znajdował się żywopłot, który mógł stanowić naturalną osłonę dla jednostek.


Stroną atakującą byli Szwedzi, którzy rozstawili się na prawej części placu boju licząc od góry, czyli ich prawej flanki stanął regiment narodowej piechoty (F) (tu określany jako „other”) , którego jedną flankę osłaniali odkomenderowani strzelcy wraz z działkiem regimentowym (I). Nieco poniżej i bardziej z przodu stanęły dwa regimenty jazdy szwedzkiej lata ryttare (A, B) osłaniani przez regiment, karbinryttare (C). W centrum oprócz już wymienionej jazdy (C) stanął kolejny regiment piechoty w szyku szwedzkiej brygady (G), następnie brygada weteranów nazywana Żółtą (E), jej lewą flankę osłaniał regiment jazdy (D). W odwodzie pozostał najsłabszy regiment najemny (H). Artyleria została ustawiona przed linią wojsk w centrum pola bitwy. Plan strony szwedzkiej jako atakującej polegał na jak najszybszym wprowadzeniu do walki swoich regimentów piechoty, których przewaga militarna nad piechotą Ligii nie budziła wątpliwości rozbicie przeciwnika w centrum przy jednoczesnym osłonieniu skrzydeł przed atakami jazdy w tym kirasjerów i lekkich Chorwatów, którzy mimo niewielkiej ilości byli sporym zagrożeniem, w razie gdyby dostali się na szwedzkie tyły, dla dział i obozu.


Katolicy rozstawili się po prawej części stołu, a ich rozstawienie można określić jako ofensywno-defensywne. Kirasjerzy (1, 2) zajęli całą lewą flankę a ich odwodem był regiment piechoty (7). Ich głównym zadaniem było rozbicie jazdy przeciwnika i wejście na flankę jego głównych sił. W centrum część piechoty w postaci jednego regimentu (8) wraz z baterią dział ustawiona została za żywopłotem stojącym wzdłuż drogi i stanowiącym naturalną osłonę, ale i utrudniającym manewry. Prawą flankę stanowił główny regiment Katolików, czyli „wczesne tercio” (6) wraz regimentem muszkieterów (9) oraz osłaniającymi ich prawą flankę Chorwatami(5). Przed piechotą rozstawione zostały dwa regimenty kawalerii z arkebuzami (3, 4). Ich głównym zadaniem w początkowej fazie bitwy była osłona piechoty przed artylerią. Strona cesarska niezbyt paliła się do walki i zdecydowana była raczej bronić swoich pozycji.


Tura I (Protestanci potem Katolicy)

Protestanci zdecydowanie ruszyli naprzód całą armią, dążąc do jak najszybszego zwarcia. Ich jazda mocno wysforowała się przed pozostałe jednostki w stronę kirasjerów. Katolicy postanowili wyprowadzić swoją piechotę i kawalerię przed żywopłot, obawiając się, że ich jednostki zostaną bez możliwości wsparcia części piechoty i będą narażone na jednoczesny atak lub ostrzał kilku regimentów. Dotyczyło to zwłaszcza okrążenia „wczesnego tercio” przez regimenty szwedzkiej piechoty. Jak miał czas pokazać nie była to chyba najtrafniejsza decyzja. Kirasjerzy w tym czasie przegrupowali się i zwiększyli szeregi przeciw kawalerii nieprzyjaciela. Jednocześnie rozpoczął się ostrzał artylerii obu stron, na razie bez efektów.


Tura II (Protestanci potem Katolicy)

Protestanci szybko poruszają się naprzód. Jazda przygotowuje się do szarży na kirasjerów. Piechota szwedzka w centrum i po lewej flance delikatnie rozchodzi się na boki robiąc miejsce w szyku odwodom. Szwedzki regiment weteranów zajmuje płaskie wzgórze. Jazda po ich lewej stronie zbliża się do szarży na Chorwatów, widząc w nich łatwą zdobycz. Katolicy spokojnie równają szeregi piechoty czekając na przeciwnika. Wysunięci naprzód armii katolickiej konni strzelcy próbują rozjechać się na flanki. Jeden regiment kawalerii próbuje zagrozić flance wysuniętej kawalerii szwedzkiej, jednak manewr się nie udaje i oddział pozostaje w miejscu. Drugi regiment kawalerii z generałem na czele ruszył na swoją prawą flankę wspomóc Chorwatów w walce z nadchodzącą kawalerią przeciwnika i spróbować przebić się na tyły wroga. Ostrzał dział aczkolwiek intensywny nie przyniósł widocznych efektów.


Tura III (Protestanci potem Katolicy)

Kawaleria szwedzka latta ryttare stanęła do szarży. Kirasjerzy otrzymali rozkaz przyjęcia szarży zgodnie z tradycją na stojąco. Najemna jazda protestancka nie widząc dla siebie miejsca na lewej flance przeciwnika ruszyła do centrum wprost na katolickich rajtarów. Piechota protestancka w centrum powoli zajęła środek wzgórza. Na lewej flance protestanccy karbinryttare ostrzelali Chorwatów zadając im straty. Katolicy zaczęli wyprowadzać odwody lewej flanki do pierwszej linii, aby wyjść na flankę kawalerii szwedzkiej. W środku pola oddział katolickiej jazdy z arkebuzami ponownie próbował zrobić zwrot na flankę szwedzkich latta ryttare, co mu się nie udało, więc ruszyli naprzeciw protestanckich karbinryttare, niestety dostał się on pod ostrzał artylerii i szwedzkiej brygady, co skutkowało zmieszaniem oddziału i spadkiem morale. Piechota katolicka w centrum zatrzymała się i oczekiwała na podejście szwedzkich regimentów. Na lewej flance rajtaria wraz z generałem szykowała się do szarży na protestancką jazdę wspomagana przez Chorwatów.


Tura IV (Protestanci potem Katolicy)

Na lewej flance pozostawieni bez wsparcia jazdy odkomenderowani strzelcy dostają się pod ogień regimentu piechoty w wyniku, którego dostają straty i zostają rozproszeni, a następnie zmuszeni do ucieczki. W końcu dochodzi do szarży kawalerii i walki wręcz, niestety dla Szwedów to starcie nie układa się pomyślnie: pierwszy oddział otrzymuje spore straty, w wyniku których ucieka w całkowitym rozproszeniu. Rozpędzeni kirasjerzy stają na wprost przed regimentem piechoty szwedzkiej. Drugi oddział latte ryttare także ponosi straty oraz zostaje zmieszany, ale walczy nadal. Wygląda na to, że katolicka jazda jest górą, ale większość jednostek kawalerii zarówno katolickiej i szwedzkiej na tej flance jest w rozproszeniu.


W centrum ostrzał katolickiej jazdy przez artylerię i regiment piechoty wspomagają karbinryttare, co powoduje, że jazda zostaje złamana i zaczyna uciekać. Katolicka artyleria po problemach ze znalezieniem dobrego obiektu ostrzału wypala do karbinryttare co powoduje zmieszanie się oddziału. Katolicka piechota ostrzeliwuje brygady szwedzkie. Brygada kolorowa zostaje rozproszona i jest o krok od złamania i ucieczki. Mimo tego regiment weteranów ostrzeliwuje regiment muszkieterów Ligii mieszając go, zadając mu dotkliwe straty i w końcu zmuszając do ucieczki. Na prawej flance Katolików kawaleria szarżuje na karbinryttare. Chorwaci cofają się dając miejsce swojej kawalerii. Jazda protestancka wytrzymuje szarżę bez strat. Walka, podczas której nieszczęśliwie ginie katolicki dowódca, toczy się dalej. Chorwaci cofają się dając miejsce swojej kawalerii.


Tura V (Protestanci potem Katolicy)

Walka trwa, Szwedzi powoli zaczynają przeważać. Jazda szwedzka rusza na działa nieprzyjaciela.

Tura VI (Protestanci potem Katolicy)

Na prawej szwedzkiej flance regiment piechoty szwedzkiej szarżuje na kirasjerów, którzy zbierają się po pościgu za wrogą jazdą. Katolickie later tercio również włącza się do walki przejmując część szarży na siebie. W wyniku walki kirasjerzy zostają złamani a następnie rzucają się do ucieczki, piechota katolicka również zostaje zmieszana, ale walczy nadal. Równie dramatycznie kończy się starcie drugiego oddziału latta ryttare, który w walce zabija generała i zmusza kirasjerów Ligii do ucieczki. Tuż obok artyleria Ligii dostaje się w ręce nieprzyjaciela po szarży protestanckiej kawalerii.


W centrum pozostają już tylko w walce dwa regimenty „tercios” Katolików i dwie brygady Szwedów wspomagane regimentem najemnej piechoty. Chorwaci próbują otoczyć weteranów, lecz ich ostrzał razem z tercio nie przynosi rezultatu. Natomiast pod ostrzałem piechoty i artylerii łamie się największe tercio Ligi i rzuca do ucieczki, co dobitnie pokazuje, że bitwa jest już skończona, na korzyść Szwedów.


Po bitwie

Bitwa zdecydowanie wygrana przez stronę szwedzką, chociaż do końca mogło być różnie, co świadczy o tym, że siły po obu stronach były wyrównane, mimo to wydawało nam się, że strona szwedzka jest silniejsza.

Zwycięzcy, czyli Protestanci nie do końca wykorzystali swoją piechotę, która przed walką wręcz w fazie szarży wykonuje ostrzał salwą. Zamiast tego umiejętnie wykorzystali swoją artylerię, która wspomagała ostrzał regimentów piechoty i nawet jeżeli nie zadawała trafień to powodowała dodatkowy ujemny modyfikator przy testach morale przeciwnika od ostrzału. Nie został wykorzystany przez stronę szwedzką oddział odkomenderowanych strzelców, który nie nadążył za kawalerią, a następnie znalazł się zbyt blisko regimentu wrogiej piechoty.

Katolicy nie w pełni wykorzystali pole walki, które dawało im duże możliwości obronne. Dużym problemem dla nich była śmierć dwóch dowódców, co w zadzie uniemożliwiło w końcowej fazie bitwy zbieranie oddziałów, które jak w dominie zaczęły się łamać jeden za drugim.

Bitwa była niesłychanie wciągająca i zacięta do samego końca. Tym bardziej dziękuję wszystkim za udział i ekscytującą zabawę. Na uwagę zasługuje fakt, że bitwa została rozegrana wyłącznie figurkami polskiej produkcji QR Miniatures i Wargamer bazowanymi do systemów DBR i „Ogniem i mieczem”, co absolutnie w niczym nie przeszkadzało ponieważ wyjściowe podstawki są dokładnie takie same.

Dyskusja o rozgrywce na FORUM STRATEGIE

Autor: Pablo
Zdjęcia: Pablo

Opublikowano 18.01.2011 r.

Poprawiony: poniedziałek, 22 kwietnia 2013 08:11