Informacje o książce
Autor: Edward Potkowski
Wydawca: Bellona
Seria: Historyczne Bitwy
Rok wydania: 2004
Stron: 207
Wymiary: 19,6 x 12,5 x 1,1 cm
Oprawa: miękka
ISBN: 83-11-09830-1

Recenzja
Książka prezentuje słynne starcie wojsk chrześcijańskich (głównie węgierskich) z Turkami osmańskimi pod Warną zakończone klęską tych pierwszych. Był to ważny moment w dziejach zmagań Europy z turecką dominacją w południowo-wschodniej części kontynentu, zdarzenie kładące podwaliny pod dalszą ekspansję Osmanów.

Jak to w serii „Historyczne Bitwy” bywa, większą część książki zajmuje opis wydarzeń poprzedzających samą bitwę. Opis ten sięga tutaj daleko w tył – w przypadku Turków aż do XIII wieku, choć w przypadku Jagiellonów znacznie bliżej – do momentu śmierci Władysława Jagiełły (1434). Im bliżej roku 1444, tym opis zdarzeń staje się dokładniejszy. Jest to przy tym opis znakomity, dający dobry pogląd na tworzenie, rozwój, chwilowe załamanie się (najazd Tamerlana) i dalszy rozwój państwa osmańskiego w wiekach XIII, XIV i przez połowę wieku XV. W przypadku zaś Polski i króla Władysława Warneńczyka, przedstawiona jest kwestia jego powołania na tron, regencji za czasów jego małoletniości, wewnętrznych sporów politycznych w Polsce, jej udziału w sporze o tron czeski, powołania Warneńczyka na tron węgierski, wojny domowej na Węgrzech między stronnictwami Warneńczyka i habsburskim (1440-1442) i wreszcie wypraw Hunyady’ego oraz Warneńczyka na Turków w latach 1443 i 1444. Poważnie (i słusznie) potraktowano dwie kwestie związane z kampanią 1444 roku: pokój szegedyński oraz nieskuteczną pomoc dla wyprawy Warneńczyka ze strony floty chrześcijańskiej blokującej cieśniny Bosfor i Dardanele.

Jeśli chodzi o sam opis bitwy pod Warną, to jest on dość precyzyjny i dobry uwzględniwszy ilość i jakość dostępnych źródeł z epoki. Co istotne, jest wzbogacony mapką. Książkę uzupełniają: spisy władców wybranych państw z omawianego okresu, bibliografia, zdjęcia (bardziej związane z epoką niż z przedstawianymi zdarzeniami) oraz kilka przydatnych mapek.

Jedna rzecz zasługuje na szczególne wyróżnienie: znakomity styl autora – lekki, przyjemny w odbiorze, a zarazem bardzo precyzyjny, świetnie eksponujący ciągi przyczynowo-skutkowe. Edwardowi Potkowskiemu udaje się również zachować obiektywizm, a jego podejście do prezentowanych zagadnień jest chłodne, naukowe i zadziwiająco pozbawione emocji. Chwała mu za to, tym większa, że ze względu na akcenty polskie trudno nie kierować się sentymentami i zachować bezstronność w takim temacie.

Podsumowując, zarówno w sferze faktograficznej, jak i w sferze stylu wywodu książka prezentuje się bez zarzutu. Zdecydowanie polecam!

Autor: Jax

Opublikowano 29.12.2010 r.

Poprawiony: sobota, 14 grudnia 2019 09:21