Oświadczenie w sprawie systemu bitewnego „Wrzesień 1939” wyd. First to Fight

  • PDF
  • Drukuj
  • Email

Chcielibyśmy oświadczyć, że w związku z nierespektowaniem własności intelektualnej pierwotnego autora systemu bitewnego „Wrzesień 1939” Macieja Drążkiewicza, polegającym na oznaczeniu utworu, jakim jest wydany w pięciu częściach (tomach) zbiór zasad, w taki sposób, że nie informuje ono rzetelnie kto i jaki wkład wniósł w powstanie tego systemu, Forum i Portal Strategie kończą wszelką współpracę z Tomaszem Kowalczykiem i wydawnictwem First to Fight, w tym rezygnują ze sprawowania patronatu nad publikacjami wydawnictwa First to Fight.

Wydany w pięciu odcinkach historyczny system bitewny „Wrzesień 1939” (obecnie wydawane są kolejne części, stanowiące dodatki bądź będące rozszerzeniami systemu) został pierwotnie stworzony przez Macieja Drążkiewicza przy współpracy z graczami z Forum Strategie. Maciej Drążkiewicz został zaangażowany do tworzenia tego systemu z inicjatywy Tomasza Kowalczyka, szefa pracowni STRATEG i w porozumieniu ze mną jako prowadzącym Forum i Portal Strategie, ponieważ wcześniej nikt w pracowni STRATEG nie był w stanie stworzyć zasad (systemu bitewnego) dla kampanii wrześniowej, na potrzeby planowanej przez Tomasza Kowalczyka działalności. Wiemy, że w pracowni podejmowane były wcześniej takie próby, ale z nieznanych nam dokładnie powodów nie przyniosły one zadowalających rezultatów.

Po około pół roku prac system stworzony przez Macieja Drążkiewicza został zaprezentowany po raz pierwszy publicznie na VIII edycji konwentu GRENADIER, odbywającej się w maju 2013 r. Warto podkreślić, że był to już wtedy zbiór zasad, w oparciu o który można było prowadzić rozgrywkę. Takie rozgrywki zostały w tamtym czasie przeprowadzone, w tym podczas VIII edycji konwentu GRENADIER z udziałem graczy z naszego forum. Do dziś na Portalu Strategie są do obejrzenia zdjęcia z tych rozgrywek.


Zgodnie z ustaleniami, które zostały przyjęte już na początku i potwierdzone później, autorem systemu miał być Maciej Drążkiewicz. Nie stało to w sprzeczności z podpisaniem w charakterze osób współpracujących z autorem innych, którzy w dalszej kolejności wnieśliby istotny wkład w rozwój systemu. System miał być wydany w niedługim czasie po premierze serii modeli „Wrzesień 1939” (obecnie wydawnictwo First to Fight wydaje dwie serie: w pierwszej są modele, w drugiej zasady do gry i rozwinięcia oraz dodatki do nich – nie należy ich ze sobą mylić). Premiera serii modeli miała miejsce w listopadzie 2013 r. a więc niedługo po publicznej prezentacji pierwszej wersji systemu (maj 2013 r.). Przez cały ten czas i długo później, zarówno autora jak i mnie osobiście zapewniano, że premiera systemu (czyli drugiej serii) nastąpi w najbliższym czasie. Opóźnienia tłumaczono głównie chęcią dopracowania zasad i problemami z grafiką (i grafikami).

Dopiero po VIII GRENADIERZE rozpoczęło się na dobre testowanie systemu w pracowni STRATEG (wcześniej prowadzono je tam w niewielkim zakresie). W ciągu całego 2013 roku prace nad systemem i testy koordynował Maciej Drążkiewicz, jako jego autor. Nad systemem pracował on jeszcze kilka miesięcy po oddaniu przez niego Tomaszowi Kowalczykowi, jako przyszłemu faktycznemu wydawcy, pierwotnej wersji systemu na przełomie 2013 i 2014 r. Później, w porozumieniu z Maciejem Drążkiewiczem, Tomasz Kowalczyk prowadził dalej testy w pracowni STRATEG. Główny wysiłek Tomasza Kowalczyka skoncentrował się jednak wokół nadania zasadom oprawy graficznej i wzbogaceniu ich o przykłady, atrakcyjnie wyglądające dla młodszego odbiorcy. Oprawa graficzna i działania z tym związane nie wchodziły w zakres umowy z Maciejem Drążkiewiczem, który miał jedynie przygotować zasady systemu. Same przykłady, jak to bywa z przykładami w zasadach gier, nie wnoszą zwykle nic nowego do zasad, są po prostu ich egzemplifikacją.

Jeżeli chodzi o poprawki i modyfikacje merytoryczne zasad, które również pojawiły się w ramach systemu podczas jego dalszych testów, część z nich, wbrew przekonaniu Tomasza Kowalczyka i niektórych członków pracowni STRATEG, niewiele wnosi, bo stanowi powtórzenie tego co już wcześniej w systemie się znajdowało, a w niektórych sytuacjach prowadzi do wewnętrznych sprzeczności i błędów, będących efektem niezrozumienia założeń pierwotnego autora. Można też oczywiście znaleźć takie poprawki i modyfikacje, które są słuszne i wartościowe. W całokształcie zasad, jeśli patrzeć pod względem merytorycznym, poprawki i modyfikacje powstałe podczas tego co działo się z systemem w ostatniej fazie przed wydaniem, nadal stanowią jednak mniejszość.

W związku z powyższym, po wydaniu systemu optymalnym rozwiązaniem wydawało się podpisanie Macieja Drążkiewicza jako autora systemu, z zaznaczeniem, że potem inni wprowadzili do niego poprawki i modyfikacje. Ewentualnie możliwe było podpisanie go jako autora pierwotnej wersji systemu. To ostatnie rozwiązanie, akceptowane przez Macieja Drążkiewicza, miałoby tę zaletę, że pozwoliłoby oddzielić pierwotną wersję systemu od końcowej, tym samym jako autor nie musiałby on brać odpowiedzialności za późniejsze modyfikacje, w naszej ocenie, jak już wspominaliśmy, często niezbyt udane, a powstałe na późniejszym etapie modyfikowania systemu przez pracownię STRATEG.

Ostatecznie, w pierwszych czterech tomach serii zawierającej zasady systemu nie podano w ogóle autora ani żadnych osób, które brały udział w pracach nad systemem (dotyczy to także osób, które przygotowały oprawę graficzną, inną dla każdego tomu). Dopiero w piątym, ostatnim tomie, znalazło się „serdeczne” i „szczególne”, ale w swojej treści bardzo ogólnikowe „podziękowanie” dla osób, które „brały udział w opracowaniu zasad gry”. Dalej znaleźć można także podziękowanie dla „sympatyków, którzy proponowali i podpowiadali różne rozwiązania do zasad naszej gry”. To wszystko jeśli chodzi o twórców systemu. Maciej Drążkiewicz, autor pierwotnej wersji zasad, opracowanej przez niego samodzielnie, został umieszczony pośród trzech osób, które otrzymały „szczególne podziękowanie”. U dołu pod podziękowaniem podpisał się natomiast Tomasz Kowalczyk, jako „pomysłodawca i koordynator projektu”.

Patrząc wstecz na nasze pierwotne ustalenia z Tomaszem Kowalczykiem i to, że nadal system ten pod względem merytorycznym zawiera w znacznej mierze to co zawierał już w 2013 r., trudno owo „podziękowanie” (cudzysłów wydaje się w tym przypadku uzasadniony nie tylko ze względu na fakt, że jest to cytat) uznać za rzetelne oznaczenie kto i w jakim zakresie stworzył system „Wrzesień 1939”. Wieloznaczne jest także podpisywanie się przez Tomasza Kowalczyka jako „pomysłodawca i koordynator projektu”. Nie wiadomo bowiem czy jako „projekt” rozumieć sam system, wydany w serii, w której ukazują się zasady i ich rozszerzenia oraz dodatki, czy także pierwszą serię, gdzie ukazują się modele. Jeśli jako „projekt” rozumieć tylko system, oznacza to, że Tomasz Kowalczyk uważa się za autora systemu, a pozostałych, którym „szczególnie” i „serdecznie” „podziękował”, jedynie za swoich „pomocników” (tak chyba należałoby ich określić). O tym, że rzeczywistość była nieco inna, wydaje się, że nie trzeba w tym momencie zbytnio przekonywać. Jeśli zaś jako „projekt” rozumieć obie serie wydawane przez First to Fight (zarówno tę z modelami, jak i tę z zasadami), to okazuje się, że system „Wrzesień 1939” jest systemem anonimowym. Dla porównania, można wskazać jak to jest w systemach bitewnych zagranicznej produkcji, np. wydawnictwa Osprey. Zwykle wymieniają one wyraźnie autora, jak i inne osoby, które wzięły udział w pracach nad zasadami.

Osobnego komentarza wymaga niepodpisanie w ogóle w jakikolwiek sposób zarówno autora, grafików, jak i osób z pracowni STRATEG, które później brały udział w pracach nad systemem, w pierwszych czterech tomach serii zawierającej zasady systemu. Nie trzeba być znawcą prawa autorskiego by zauważyć, że w przypadku utworów w odcinkach (tomach), zasadą jest podpisywanie autorów i wszystkich, którzy w jakikolwiek sposób uczestniczyli w pracach nad danym utworem, w każdym odcinku utworu. Wystarczy wziąć do ręki dowolną książkę wydaną w tomach. Autor książki jest podpisany w każdym tomie książki, a nie tylko w ostatnim. Wystarczy obejrzeć dowolny film w odcinkach (serial), by zauważyć, że imiona i nazwiska twórców, zwłaszcza aktorów, reżysera, scenarzysty, znajdują się w każdym odcinku. To samo dotyczy innych utworów w odcinkach. Z krótkiej wymiany zdań na naszym forum z Tomaszem Kowalczykiem, wynika, że niezamieszczenie informacji o autorze, grafikach i innych osobach biorących udział w pracach nad systemem w czterech pierwszych numerach serii nie było przeoczeniem, ale świadomym działaniem. W piątym tomie informacja o osobach, które tworzyły system „Wrzesień 1939” (chodzi o wspomniane wyżej „podziękowanie”), została osobno dołączona na specjalnej okładce, co sugerowałoby, że z początku Tomasz Kowalczyk w ogóle nie planował o nich wspominać i zamieszczać jakichkolwiek „podziękowań”.

Jaki jest efekt i cel tych wszystkich zabiegów? Efektem i zarazem celem jest całkowite rozmycie kwestii autorstwa systemu. Nie wiadomo kto i co dokładnie robił oraz jaki wniósł wkład w rozwój systemu. Nie wiadomo też kto jest odpowiedzialny za niektóre niezbyt udane poprawki i modyfikacje. Ktoś kto przeczyta zawarte w piątym tomie „podziękowanie” łatwo może odnieść wrażenie, że system to właściwie dzieło Tomasza Kowalczyka. Wygląda to tak, jakby inni odgrywali w całym procesie tworzenia systemu rolę zupełnie podrzędną. Maciej Drążkiewicz został potraktowany jako część grupy poprawiającej zasady, wraz z dwoma innymi osobami z pracowni STRATEG. Te trzy podpisane osoby nie są autorami czy współautorami, a jedynie „brały udział w opracowaniu zasad gry”. Wystarczy w tym miejscu przypomnieć jakie były początki systemu „Wrzesień 1939” i dlaczego do jego tworzenia zaangażowano Macieja Drążkiewicza: dlatego, że Tomasz Kowalczyk i pracownia STRATEG nie byli w stanie samodzielnie stworzyć tego rodzaju systemu. Gdyby było inaczej, to w ogóle całej sprawy by nie było. Tomasz Kowalczyk wraz z pracownią STRATEG stworzyliby sobie sami od podstaw system „Wrzesień 1939”, bez udziału kogokolwiek innego, następnie opublikowali go, i nikt nie mógłby mieć w stosunku do nich żadnych zarzutów.

Forum i Portal Strategie od początku w dobrej wierze wspierały prace nad systemem „Wrzesień 1939” i działania zmierzające do jego wydania. Sam Maciej Drążkiewicz jest od wielu lat moderatorem naszego forum i jednocześnie redaktorem naszego portalu. Na tym też między innymi miał polegać nasz wkład w ten system. Przez te kilka lat lojalnie współpracowaliśmy z wydawcą systemu, co było widoczne dla większości graczy. Mając na uwadze rozwój środowiska wargamingowego, staraliśmy się w sposób przychylny w stosunku do wydawcy tłumaczyć różne jego wpadki, których na przestrzeni lat nie brakowało, licząc, że ostateczny efekt wynagrodzi problemy, jakie napotykamy po drodze. Niestety, wobec pewnych działań Tomasza Kowalczyka, jak usuwanie przez niego (bądź osoby przez niego upoważnione) niektórych pytań i uwag na profilu facebookowym „Września 1939”, nie bardzo było jak go tłumaczyć. Od początku wydawania serii z modelami (listopad 2013 r.) recenzowaliśmy kolejne wydawane numery i w większości były to recenzje pozytywne. Krytyka, jeśli się pojawiała, miała charakter merytoryczny. Być może gdyby wydawca umiał ją wykorzystać i poprawić to na co zwracali uwagę nasi recenzenci, kolejne wydawane numery tej serii byłyby lepsze, z korzyścią dla klientów wydawnictwa.

Wobec zawłaszczania cudzej własności intelektualnej, bo niezależnie od możliwych sporów co do charakteru systemu „Wrzesień 1939”, nie ulega dla nas wątpliwości, że wkład Macieja Drążkiewicza jako autora pierwotnej wersji systemu miał taki charakter i był dla powstania tego systemu kluczowy, nie możemy pozostawać obojętni. Tomasz Kowalczyk lubi często i dużo mówić o budowaniu środowiska wargamingowego w Polsce, o wspólnych działaniach dla dobra graczy itp. Niestety, w ten sposób jak zostało to zrobione z „Wrześniem 1939” nie da się niczego zbudować.

Dyskusja o systemie na FORUM STRATEGIE

Autor: Raleen

Opublikowano 01.03.2017 r.

Poprawiony: środa, 15 marca 2017 21:29