Historia bez cenzury

  • PDF
  • Drukuj
  • Email

Informacje o książce
Autor: Wojciech Drewniak
Wydawca: Historia bez cenzury
Rok wydania: 2016
Stron: 304
Wymiary: 21 x 13,5 x 2,2 cm
Oprawa: miękka
ISBN: 9788324034529

Recenzja
Moim zdaniem popularyzacja historii, archeologii i podobnych dyscyplin to rzecz równie ważna, co same badania naukowe. Bo jakiż pożytek ma ludzkość z wykopalisk czy analiz, jeśli ich efekty zostają hermetycznie zamknięte w zatęchłych archiwach, nieciekawych tomach lub funkcjonują jedynie jako wiedza tajemna znana tylko elitarnym gronom?

Z tego samego założenia wyszli twórcy słynnego programu „Historia bez cenzury” (HBC, który można oglądać na YouTubie). Mamy tutaj do czynienia z krótkimi, gdyż najwyżej dwudziestominutowymi odcinkami poruszającymi jakieś zagadnienie historyczne. Forma jest inspirowana „Sensacjami XX wieku”, ale proszę tego nie brać dosłownie. Nie spotkamy tutaj poważnego, spokojnego tonu Bogusława Wołoszańskiego, który buduje napięcie zadając trudne pytania bez klarownej odpowiedzi. HBC, którego prowadzącym jest Wojciech Drewniak, stawia na humor i jak najżywszą interakcję z widzem, więc zarówno nastrój, jak i język są mieszanką swobody i bezpośredniości, a dowcip nawet całkiem rubaszny, przez co program kocha młodzież. W trakcie emisji prezenter opowiada o różnych ciekawostkach, obala popularne mity i raczej unika kwestii, które ciężko by było ująć zabawnie. Selekcja informacji opiera się właśnie na ich atrakcyjności, a celem programu nie jest prezentacja pakietu najważniejszych danych, nawet w pigułce.

Cezury czasowe są szerokie, gdyż jedynie dzieje absolutnie najnowsze się nie łapią. Określenie „bez cenzury” należy potraktować jak najbardziej dosłownie, o czym przestrzega plansza przed każdym odcinkiem, gdyż dowcip czasem lata nisko, nie brakuje wulgaryzmów i wątków seksualnych.

Sukces kanału stał się motywacją dla Wojciecha Drewniaka do napisania książki. Jest ona zestawem dziesięciu rozdziałów, które pełnią rolę rozwiniętych odcinków. Dodano też pięć całkowicie nowych postaci, nieopracowanych jeszcze w internecie. Każdy opisuje jednego z władców Polski (dziewięciu królów/książąt i Józefa Piłsudskiego). Styl i humor są dokładnie takie same jak na YouTubie. Dodano też krótki, humorystyczny słowniczek postaci pobocznych.

Uważam, że książka jest niesamowicie śmieszna i autentycznie przekonuje do zainteresowania się głębiej historią. To chyba jej główny cel, aby nie tylko dać rozrywkę i przedstawić trochę rubasznych ciekawostek o życiu seksualnym np. Augusta II Mocnego, ale także zainspirować czytelnika do poszerzenia wiedzy, którego efektem będzie kompleksowe zrozumienie tematu.

Język mogę określić jako doskonale dostosowany do odbiorcy. Można narzekać, że jest nieelegancki, potoczny i nierzadko wulgarny, ale dzięki temu idealnie dociera do typowego internetowego widza, co jest gwarancją sukcesu nie tylko komercyjnego dla książki, ale i merytorycznego. Wszak chodzi o przekazanie informacji. I one docierają. Książka nie stroni od dowcipów politycznych (dostaje się wszystkim ugrupowaniami ostatnich kadencji), w wielu miejscach nawiązuje też do kultury internetu i jej zjawisk.

Merytorycznie książka jest zaskakująco poprawna i zawiera wiele interesujących faktów. Absolutnie wykracza to poza wiedzę potoczną czy szkolną i nawet osoba zainteresowana historią może dowiedzieć się wielu ciekawostek. Jednak, tak jak w internecie, to nadal nie jest źródło kompleksowych informacji, więc nie powinno się na tym wyłącznie opierać własnego postrzegania świata. Osobiście przydzieliłbym HBC rolę albo „zachęcacza” do wnikania w historię, albo źródła ciekawostek.

Istnieją również treści, z którymi byłbym gotów polemizować, jak bezkrytyczna kontynuacja opisywania bitwy na Psim Polu jako wydarzenia faktycznego. Z jednej strony to nie jest dzieło badawcze, a popularyzacja, niemniej jednak nie zaszkodziłoby choćby jedno zdanie lub przypis, który sugeruje, że bitwa jest kontrowersyjna. To tym bardziej sugeruje, że książka pomimo traktowania o historii nie powinna być wyrocznią. Szczególnie, że nie ma żadnej bibliografii. Równocześnie autor zastrzega, że wszelkie informacje są sprawdzane w wielu źródłach, a część ekipy twórców programu i on sam są z wykształcenia historykami.

Warto wspomnieć, że książka ma zdecydowanie wydźwięk patriotyczny. Bardzo mocno podkreśla istotną rolę Polski w dziejach powszechnych i skłania czytelnika do dumy z bycia Polakiem.

Podsumowując, HBC to świetna rozrywka i solidny łyk ciekawostek. Trzeba jednak z nim lekko uważać i nie wierzyć bezkrytycznie we wszystko, szczególnie, że książka napisana w tej formie jest w dużej mierze osobistym spojrzeniem autora na jakieś zagadnienie. Jednakże uważam, że to bardzo pożyteczne dzieło, które dosłownie połknąłem i tego nie żałowałem. Bo żałować w tym wypadku może tylko ktoś, kto zniechęcił się rubasznym humorem i „kontrowersyjnymi skrótami myślowymi”.

Autor: Jakub Orłowski

Opublikowano 31.05.2016 r.

 

Poprawiony: sobota, 21 grudnia 2019 20:36