Szkaplerz Wandejski

  • PDF
  • Drukuj
  • Email

Informacje o książce
Autor: Halina Popławska
Wydawca: Oskar
Seria: Tryptyk rewolucyjny
Rok wydania: 2014
Stron: 320
Wymiary: 20,5 x 14,5 x 1,8 cm
Oprawa: miękka
ISBN: 978-83-63709-87-7

Recenzja
Gdy zaczęłam czytać tę książkę, od razu przez głowę przeszła mi myśl, że nie poradzę sobie z kolejnym, zawsze przewidywalnym romansidłem… Zostałam lekko zaskoczona. Pomimo iż historia nieszczęśliwej miłości jest banalna, autorka zgrabnie wplotła w fabułę historię walk, wzlotów i upadków rewolucji francuskiej. Pisarka skupiła się na losach Wandei, nie zapominając o opisie ważnych wydarzeń historycznych z tamtego okresu. Ukazuje ona cierpienie i okrucieństwo wobec społeczności, która została wplątana w konflikt pomiędzy władzą republikańską a powstańcami wandejskimi. Tytuł książki nawiązuje do szkaplerza, czyli symbolu naszytego na piersiach powstańców, przedstawiającego czerwone serce z krzyżem i dookolnym napisem Bóg i Król.

Halina Popławska jest autorką, która ma na swoim koncie wiele powieści zaliczanych do gatunku romansu historycznego. Urodziła się w 1918 roku w Wilnie. Absolwentka romanistyki na Uniwersytecie Warszawskim. Na wspomnianym instytucie i w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie prowadziła lektorat z języka włoskiego i wykładała literaturę hiszpańską okresu renesansu i baroku. Po przejściu na emeryturę w 1978 roku zaczęła pisać powieści historyczne.

Lektura zapoczątkowana jest obszernym wstępem liczącym 47 stron. Dalsza treść zawarta jest w dziesięciu rozdziałach. Zakończenie książki stanowi krótkie trzystronicowe posłowie autorki, w którym opisuje dalsze, ważniejsze wydarzenia w dziejach Wandei. Książka ta zaliczana jest do Tryptyku rewolucyjnego składającego się z trzech tomów (Szkaplerz… jest II tomem). Dzieła te cechują się odrębnością (nie łączy ich akcja ani bohaterowie), więc można je czytać każde z osobna nie trzymając się kolejności. Recenzowana książka jest już trzecim wydaniem powieści. Nie zauważyłam w niej dużej ilości błędów. Mogę sprostować tylko pisownię imienia jednej z postaci historycznych. Żona Ludwika XVIII w niniejszej publikacji nazywana Luizą Sabaudzką – w rzeczywistości nosiła imiona Maria Józefina Ludwika. Być może autorka zasugerowała się obcojęzycznym imieniem Louisa (po polsku Ludwika) błędnie w tym przypadku przetłumaczonym jako Luiza.

Wstępny rozdział (bez numeru) napisany jest z perspektywy Franciszka de Sarcey’a – arystokraty uciekającego z Paryża do Anglii pod fałszywym nazwiskiem Leblanc i dialogu pomiędzy bohaterem a jego żoną Blanką. Opisana jest w nim tułaczka w drodze do Londynu, opis zakończenia rewolucji, a także wspominki o dawnej miłości Franciszka i spotkanie z nią po latach. Dalsza część książki napisana została z perspektywy Sydonii de Bellune – paryżanki, która po rozpoczęciu rewolucji musi uciekać z Paryża. Bez papierów rusza ona w podróż do Wandei, aby zamieszkać ze swą ciotką. Podczas kontroli z opresji ratuje ją Gwenael Lennec – wandejski stolarz czynnie biorący udział w rewolucji. Przedstawia żandarmom Sydonię jako swoją żonę – Martę Lennec i przygarnia ją pod swój dach.

Wraz z rozwojem akcji pierwszym planem jest historia Sydonii, jej nieszczęśliwa miłość, poznawanie wiejskiego życia, cierpienie po utracie bliskich i ucieczka przed armią republikańską. Podczas swoich przygód poznaje wiele osób udzielających jej pomocy i przyjaciół, którzy mogliby oddać za nią życie. Gdy rewolucja chyli się ku końcowi, Sydonia przygarnia trzy sieroty spotkane na swej drodze – Armela, Gaelę i Janka. Tłem są walki toczone w latach 1793-1796 pomiędzy Republiką a Wielką Armią Katolicką i Królewską, czyli armią powstańczą, która buntuje się przeciwko „władzy ludu” i walczy o wolność społeczną i religijną przeciwko fanatykom zaślepionym ideałami rewolucyjnymi. Podczas zagłębiania się w lekturze znajdziemy również opisy okrutnych faktów historycznych takich jak „polowania na arystokratów”, „12 kolumn piekielnych” (palenie wsi i miast) i „topienie w Nantes” (masowe topienie ludzi na barkach). Znajdziemy w niej również szereg znanych postaci historycznych okresu rewolucji – François de Charette, Jean Baptiste Carrier, Louis Lazare Hoche, Ludwik XVI, Ludwik XVIII, Marie Joseph de la Fayette i wiele innych.

Książkę czyta się przyjemnie. Dużym atutem jest wykorzystanie przez autorkę wiedzy zaczerpniętej z dokumentów historycznych i pamiętników markizy de Lescure (pierwsze wydanie w 1815 roku). Autorka w tekście przytacza również fragmenty pieśni powstańców i listów generałów wystosowanych do społeczności wandejskiej. Powieść napisana jest prostym językiem, nie znajdziemy w niej natłoku nazwisk i dat, które mogą zdezorientować odbiorcę. „Szkaplerz Wandejski” jest godny polecenia czytelnikom, którzy chcą poznać pewne aspekty rewolucji francuskiej od wewnątrz, nie zagłębiając się w publikacje historyczne. Ze względu na wątek miłosny, książka zapewne bardziej spodoba się płci pięknej.

Autorka: Karolina Kiełkowska

Opublikowano 04.01.2015 r.

Poprawiony: poniedziałek, 05 stycznia 2015 08:59