Wielki leksykon uzbrojenia. Wrzesień 1939. Tom 15: Granatnik wz. 36 i moździerz wz. 31

  • PDF
  • Drukuj
  • Email

Informacje o książce
Autorzy: Anna Kosmowska, Mikołaj Florek
Wydawca: Editpresse Polska
Seria: Wielki leksykon uzbrojenia. Wrzesień 1939
Rok wydania: 2013
Stron: 61
Wymiary: 24,2 x 16,7 x 0,4 cm
Oprawa: miękka
ISBN: 978-83-7769-548-7 (całość), 978-83-7769-563-0 (t. 15)

Recenzja
W związku ze zbliżającą się 75 rocznicą kampanii wrześniowej wydawnictwa coraz częściej sięgają po spuściznę II Rzeczpospolitej, by popularyzować jej dzieje i dokonania. Jedną z tego rodzaju publikacji, od jakiegoś czasu pojawiających się w księgarniach, jest seria „Wielki leksykon uzbrojenia. Wrzesień 1939” wydawana przez wydawnictwo Editpresse. Jej tom 15-ty, napisany przez Annę Kosmowską i Mikołaja Florka, przedstawia historię powstania, wykorzystania i dane konstrukcyjne moździerzy wz. 31 i granatników wz. 36 oraz ich wcześniejszych wzorów. Postanowiłem się nim zająć jako przykładową publikacją dla tej serii, choć trudno mi powiedzieć, na ile jest on reprezentatywny dla całości.

Tom 15 leksykonu liczy sobie 64 strony i składa się z dwóch części. W pierwszej autorzy zajęli się moździerzem, a w drugiej granatnikiem. Najpierw poznamy historię wprowadzenia do armii polskiej moździerzy. Nie było to łatwe. Kolejne próby opracowań następnych wzorów dały jednak w końcu pozytywny wynik. Nowa broń została przyjęta do uzbrojenia. W dalszej części publikacji zapoznamy się z konstrukcją moździerza oraz dodatkowymi przyborami, jakie wchodziły w jego skład. Na jej końcu znajdziemy opis i dane amunicji do moździerza oraz organizację jednostek w nie wyposażonych. W tej części brakuje mi jednak danych taktyczno-technicznych wzorów moździerzy. Moździerz wz. 31: waga lufy 21 kg, waga dwójnogu 16 kg, ciężar płyty 15,5 kg, waga na stanowisku ogniowym 52,5-60 kg, waga pocisku 3,4-6,5 kg, zasięg 1500-3200 m, szybkostrzelność 20 strz./min., prędkość początkowa 115-210 m/s. Warto też było wspomnieć, że przed wojną opracowano prototyp moździerza 120 mm, o zasięgu 6000 m.

Druga, krótsza część leksykonu dotyczy granatnika wz. 36. Podobnie jak w przypadku moździerza, na początku poznajemy kulisy wprowadzenia go do armii. Opis konstrukcji granatnika jest jednak stosunkowo krótki i pobieżny. Podobnie jak w przypadku moździerza, podam dane taktyczno-techniczne granatnika wz. 36: waga 8 kg, waga pocisku 0,76 kg, zasięg 85-750 m, szybkostrzelność 15 strz./min., prędkość początkowa 35-85 m/s. W dalszej części autorzy skupili się na bojowym wykorzystaniu obu broni, głównie w kampanii wrześniowej. Na końcu publikacji krótko opisano podobną broń w armiach sowieckiej i niemieckiej. Całość kończy się wyszczególnieniem gdzie i w jakim stanie oraz w którym muzeum znajdziemy przedstawiane moździerze i granatniki.

Oprócz tekstu w leksykonie zawarto dobrej jakości kopie oryginalnych rysunków konstrukcyjnych moździerza oraz jego oprzyrządowania pomocniczego i amunicji. W przypadku granatników ikonografia jest znacznie uboższa. Niezależnie od tekstu, w publikacji znajdziemy liczne historyczne zdjęcia obrazujące dzieje moździerzy i granatników w armii II Rzeczpospolitej. W sumie, na tle tej niewielkiej całości, materiał ilustracyjny zajmuje dość dużo miejsca.

Podsumowując, uważam całą serię za ciekawą. Szkoda, że powstała ona dopiero po tylu latach. Razi mnie trochę jej mała objętość, co nie pozwalała na szersze rozwinięcie poszczególnych tematów, oraz stosunkowo uboga szata graficzna. Za wzór dla polskich wydawców mógłbym tu podać francuskie pismo „Historie Guerre Blindes Materiel”, które szczegółowo i bardzo przystępnie opisuje bodaj wszystkie aspekty dotyczące armii francuskiej okresu międzywojennego oraz samą kampanię 1940 roku. Liczne kolorowe rysunki wszelkiego rodzaju pojazdów, czołgów oraz innego uzbrojenia i ekwipunku zachęcają do jego przeczytania. Pamiętajmy przy tym, że armia francuska podczas tamtej kampanii poniosła straszliwą klęskę, jednak po latach nie przeszkodziło to w pokazywaniu jej w sposób atrakcyjny.

Autor: Jacek Domański

Opublikowano 10.04.2014 r.

Poprawiony: poniedziałek, 13 stycznia 2020 14:38