Informacje o książce
Autor: Józef W. Dyskant
Wydawnictwo: Bellona
Seria: Historyczne Bitwy
Rok wydania: 1999
Stron: 221
Wymiary: 19,6 x 12,5 x 1,3 cm
Oprawa: miękka
ISBN: 83-11-08893-4

Recenzja
Wśród publikacji wydawnictwa Bellona z poczytnej serii „Historyczne Bitwy” znalazła się książka o dość tajemniczym tytule – „Ko Chang 1941”. Nazwa ta niewiele (albo zgoła nic) nie mówi czytelnikom nawet całkiem dobrze obeznanym z przebiegiem II wojny światowej. Nie znaczy to, że tematyka tej publikacji nie może wzbudzić większego zainteresowania. Wręcz przeciwnie. Wydaje mi się, że właśnie podstawową wartością omawianej książki jest przedstawienie prawie nieznanego w Polsce epizodu zmagań na Dalekim Wschodzie. Tematem „Ko Chang” jest konflikt pomiędzy Francją (a konkretnie kontrolowaną przez Francuzów Unią Indochińską) a Królestwem Syjamu, do którego doszło na przełomie 1940 i 1941 roku. Szczególny nacisk autor położył na omówienie tytułowej bitwy morskiej, która pomimo przewagi sił syjamskich przyniosła ogromny sukces eskadrze francuskiej. Było to jedyne morskie starcie podczas II wojny światowej samodzielnie wygrane przez flotę francuską. Na ironię zakrawa jednak fakt, iż do bitwy tej doszło gdy Marine Nationale podporządkowana była kolaborującemu z Niemcami rządowi w Vichy. Stąd obecnie nawet sami Francuzi często nic nie wiedzą na temat tej bitwy, a jeśli już wiedzą, to nie uważają zwycięstwa pod Ko Chang za powód do zbytniej dumy.

Autor książki, Józef W. Dyskant (znany polski marynista) ze znawstwem i zaangażowaniem przedstawił okoliczności, przebieg i konsekwencje tytułowej bitwy. Oprócz omówienia działań na morzu stosunkowo dokładnie przedstawił również walki powietrzne między Francuzami i Syjamczykami. Najsłabiej zarysowany został przebieg starć na lądzie, jednakże autor nie dysponował praktycznie prawie żadnym materiałem źródłowym do omówienia tego zagadnienia (o czym zresztą lojalnie zawiadomił). Publikacja zawiera ponadto bardzo ciekawe dane dotyczące syjamskich sił zbrojnych (ze szczególnym uwzględnieniem marynarki wojennej oraz ambitnego planu jej rozbudowy), jak również politycznego i militarnego zaangażowania Japonii w konflikt w Indochinach. Są to na pewno kwestie mało znane dla polskiego czytelnika, a tym samym warte lepszego poznania.

Wartość publikacji obniża jednak dziwna konstrukcja rozprawy. Autor nie przedstawia wydarzeń stanowiących genezę konfliktu w sposób chronologiczny. Zaczyna od momentu omówienia sytuacji w Indochinach na przełomie lat trzydziestych i czterdziestych, po czym cofa się do XIX wieku, aby znów w rozdziale następnym wrócić do wydarzeń z okresu drugiej wojny światowej. Niewątpliwie nie ułatwia to zrozumienia niektórych zagadnień.

Natomiast dużym plusem książki są opublikowane w niej zdjęcia – stanowią one często materiał unikatowy i niemalże nieznany w naszym kraju. Do ich jakości również nie można mieć większych zastrzeżeń. Podobną opinię można sformułować oceniając umieszczone w „Ko Chang” mapy. Nie tylko są one bardzo barwne i atrakcyjne wizualnie, ale przede wszystkim czytelne. Jakość map zasługuje na szczególne podkreślenie, bo pod tym względem seria „Historyczne Bitwy” jest niestety bardzo nierówna. Wreszcie jeszcze jedna sprawa, od której właściwie powinienem zacząć omawianie szaty graficznej, to bardzo atrakcyjna i przyciągająca uwagę okładka. Niewątpliwie zachęca ona do sięgnięcia po tę książkę.

Podsumowując, uważam „Ko Chang 1941” za publikację udaną i bardzo ciekawą. Pomimo pewnych mankamentów mogę ją z czystym sumieniem polecić wszystkim naszym czytelnikom.

Recenzja pochodzi z czasopisma „Dragon Hobby” nr (6) 2/99.

Autor: Leszek Kozłowski

Opublikowano 22.05.2007 r.